دوست بیعیب؟!
واقعگرایی در همه مسایل، پسندیده است، از جمله در دوستیابی و دوستگزینی.
بعضیها چنان آرمانی فکر میکنند که از واقعیتهای ملموس و عینی فاصله میگیرند و در عالم خیال و ذهن، سیر میکنند. «دوستِ بیعیب» از این گونه آرمانهای
دستنیافتنی است.
البته باید کوشید تا حد امکان و توان، در دوستیها سراغ افرادی رفت که که نقطهضعف کمتری داشته باشند و اگر بیعیب باشند، چه بهتر. ولی ... آیا انسان بیعیب
(غیر از معصومین) میتوان یافت؟ هر کس در موردی ممکن است نقصان و نقطهضعفی داشته باشد.
همان طور که طالبانِ همسر ایدهآل و صد در صد بیعیب و نقص، مجرد و بیهمسر میمانند، آنان هم که در پی دوستِ صد در صد بیضعف باشند، تنها میمانند.
این حقیقت، به عنوان توجه به یک واقعیتِ عینی در کلام مولا علی(ع) این گونه آمده است:
«مَنْ لم یُواخِ الاّ مَنْ لا عَیْبَ فیهِ قَلَّ صدیقُهُ»(7)
کسی که بخواهد جز با افراد بیعیب دوستی و برادری نکند، دوستانش کم خواهند شد.
نکات دیگر ...
در باب دوستی، گوهرهای فراوانی در گنجینههای حدیثی ما نهفته است که در این مختصر، مجال بسط سخن نیست.
برای اینکه از آن محتواهای سودمند و کاربردی بیبهره نباشیم، در اینجا فهرستی از نکات دیگر که در آیین دوستی باید به کار بست، میآوریم که برگرفته از احادیث
این موضوع است:
* از هر چیز، تازهاش را انتخاب کن و از دوست، قدیمیاش را.
* از نشانههای بزرگواری انسان، حفظ دوستان قدیمی است.
* بهترین دوستان، آنانند که در نصیحت و خیرخواهی، سازشکاری و مصانعه نمیکنند، عیبهایتان را به شما میگویند، در کارهای اخروی کمککار شمایند،
شما را از گناهان باز میدارند، و از لغزشهای شما چشم میپوشند.
* دوست خود را خیلی عتاب و سرزنش نکنید که «کینه» میآورد.
* بدترین دوستان، آنانند که دوستی آنان، شما را به تکلف و رنج و زحمت بیندازد.
* دوست واقعی کسی است که عیب دوست خود را در نهان به خودش بگوید، نه در آشکارا و نزد دیگران.
* هرگاه با کسی دوست شدید، از نامش، نام پدرش، نام قبیله و شهر و دیارش بپرسید، که این گونه کسب شناختها نشانه صدق در دوستی است.
* هرگاه به دوستی علاقه و محبت داشتید، آن را ابراز کنید و به او بگویید، که موجب افزایش محبت و علاقهمندی میشود.
* آنچه از دوست میرسد تحمل کنید، تحمل و بردباری، عیبها را میپوشاند.
* برادران و دوستانتان را نسبت به هر خطا مؤاخذه و محاسبه نکنید، که دوستانتان کاهش مییابند.
* خداوند، تداوم دوستیها را دوست میدارد. پس بر دوستیهای خود، استمرار بخشید.
* با کسانی که صرفا از روی طمع یا ترس یا تمایلات یا برای خوردن و نوشیدن با شما دوست میشوند، دوستی نکنید. در پی یافتن دوستانِ باتقوا باشید!
* محبت و دوستی خود را بیجا و بیمورد صرف نکنید، که این گونه دوستیها در معرض گسستن است.
پایان این نوشته را با حدیث جالبی از امیرالمؤمنین(ع) قرار میدهیم که ما را به مراعاتِ حقوق دوستان و برادران دینی فرا میخواند و از زیر پا گذاشتن حقوق آنان
به بهانه دوستی و خودمانی بودن، نهی میکند. علی(ع) میفرماید: «حق برادر دینی خود را با اتکّاءِ به رابطهای که میان تو و او است، ضایع مکن، چرا که هرگز،
کسی که حقش را ضایع و تباه کردهای، برادر تو نیست:
«لا تُضیعَنَّ حَقَّ اَخیک اِتکّالاً عَلی ما بَیْنَکَ وَ بَیْنَهُ، فانّه لَیْسَ لَکَ بِاَخٍ مَنْ اَضَعْتَ حَقَّهُ»(8)
قدر دوستیها و پیوندهای عاطفی و دوستانه را بدانیم،
از دوستان صادق و وفادار و پاک و پرهیزکار، دست برنداریم،
چراغ محبت را در دلهای خویش، روشن و شعلهور نگاه داریم،
از زخم زبان و کلمات تحقیرآمیز و برخورد دشمنیبرانگیز با دوستان برحذر باشیم،
«آیین دوستی» را بشناسیم و به کار بندیم.ادامه دارد.
وبلاگ دوست