دوست بی‏عیب؟!

واقعگرایی در همه مسایل، پسندیده است، از جمله در دوستیابی و دوست‏گزینی.
بعضیها چنان آرمانی فکر می‏کنند که از واقعیتهای ملموس و عینی فاصله می‏گیرند و در عالم خیال و ذهن، سیر می‏کنند. «دوستِ بی‏عیب» از این گونه آرمانهای
دست‏نیافتنی است.
البته باید کوشید تا حد امکان و توان، در دوستیها سراغ افرادی رفت که که نقطه‏ضعف کمتری داشته باشند و اگر بی‏عیب باشند، چه بهتر. ولی ... آیا انسان بی‏عیب
(غیر از معصومین) می‏توان یافت؟ هر کس در موردی ممکن است نقصان و نقطه‏ضعفی داشته باشد.
همان طور که طالبانِ همسر ایده‏آل و صد در صد بی‏عیب و نقص، مجرد و بی‏همسر می‏مانند، آنان هم که در پی دوستِ صد در صد بی‏ضعف باشند، تنها می‏مانند.
 این حقیقت، به عنوان توجه به یک واقعیتِ عینی در کلام مولا علی(ع) این گونه آمده است:
«مَنْ لم یُواخِ الاّ مَنْ لا عَیْبَ فیهِ قَلَّ صدیقُهُ»(7)
کسی که بخواهد جز با افراد بی‏عیب دوستی و برادری نکند، دوستانش کم خواهند شد. 
نکات دیگر ...

در باب دوستی، گوهرهای فراوانی در گنجینه‏های حدیثی ما نهفته است که در این مختصر، مجال بسط سخن نیست.
 برای اینکه از آن محتواهای سودمند و کاربردی بی‏بهره نباشیم، در اینجا فهرستی از نکات دیگر که در آیین دوستی باید به کار بست، می‏آوریم که برگرفته از احادیث
 این موضوع است:
* از هر چیز، تازه‏اش را انتخاب کن و از دوست، قدیمی‏اش را.
* از نشانه‏های بزرگواری انسان، حفظ دوستان قدیمی است.
* بهترین دوستان، آنانند که در نصیحت و خیرخواهی، سازشکاری و مصانعه نمی‏کنند، عیبهایتان را به شما می‏گویند، در کارهای اخروی کمک‏کار شمایند،
شما را از گناهان باز می‏دارند، و از لغزشهای شما چشم می‏پوشند.
* دوست خود را خیلی عتاب و سرزنش نکنید که «کینه» می‏آورد.
* بدترین دوستان، آنانند که دوستی آنان، شما را به تکلف و رنج و زحمت بیندازد.
* دوست واقعی کسی است که عیب دوست خود را در نهان به خودش بگوید، نه در آشکارا و نزد دیگران.
* هرگاه با کسی دوست شدید، از نامش، نام پدرش، نام قبیله و شهر و دیارش بپرسید، که این گونه کسب شناختها نشانه صدق در دوستی است.
* هرگاه به دوستی علاقه و محبت داشتید، آن را ابراز کنید و به او بگویید، که موجب افزایش محبت و علاقه‏مندی می‏شود.
* آنچه از دوست می‏رسد تحمل کنید، تحمل و بردباری، عیبها را می‏پوشاند.
* برادران و دوستانتان را نسبت به هر خطا مؤاخذه و محاسبه نکنید، که دوستانتان کاهش می‏یابند.
* خداوند، تداوم دوستیها را دوست می‏دارد. پس بر دوستیهای خود، استمرار بخشید.
* با کسانی که صرفا از روی طمع یا ترس یا تمایلات یا برای خوردن و نوشیدن با شما دوست می‏شوند، دوستی نکنید. در پی یافتن دوستانِ باتقوا باشید!
* محبت و دوستی خود را بیجا و بی‏مورد صرف نکنید، که این گونه دوستیها در معرض گسستن است.
پایان این نوشته را با حدیث جالبی از امیرالمؤمنین(ع) قرار می‏دهیم که ما را به مراعاتِ حقوق دوستان و برادران دینی فرا می‏خواند و از زیر پا گذاشتن حقوق آنان
به بهانه دوستی و خودمانی بودن، نهی می‏کند. علی(ع) می‏فرماید: «حق برادر دینی خود را با اتکّاءِ به رابطه‏ای که میان تو و او است، ضایع مکن، چرا که هرگز،
کسی که حقش را ضایع و تباه کرده‏ای، برادر تو نیست:
«لا تُضیعَنَّ حَقَّ اَخیک اِتکّالاً عَلی ما بَیْنَکَ وَ بَیْنَهُ، فانّه لَیْسَ لَکَ بِاَخٍ مَنْ اَضَعْتَ حَقَّهُ»(8)
قدر دوستیها و پیوندهای عاطفی و دوستانه را بدانیم،
از دوستان صادق و وفادار و پاک و پرهیزکار، دست برنداریم،
چراغ محبت را در دلهای خویش، روشن و شعله‏ور نگاه داریم،
از زخم زبان و کلمات تحقیرآمیز و برخورد دشمنی‏برانگیز با دوستان برحذر باشیم،
«آیین دوستی» را بشناسیم و به کار بندیم.ادامه دارد.
وبلاگ دوست